TP Hồ Chí Minh: Không để lỡ cơ hội phục hồi kinh tế sau dịch

Dịch bệnh COVID-19 bùng phát và diễn biến phức tạp, nguy hiểm trong đợt thứ 4 này (khoảng 5 tháng qua) đã buộc TP Hồ Chí Minh phải duy trì giãn cách xã hội nhiều lần với những cấp độ khác nhau và áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch triệt để, từ đó đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và đời sống của Nhâ;n dân.

Tại kỳ họp HĐND TP Hồ Chí Minh lần thứ 3 (diễn ra vào ngày 18,19/10), Chủ tịch HĐND Thành phố Nguyễn Thị Lệ cho biết, tác động của đợt dịch COVID-19 lần này đã khiến cho các lĩnh vực sản xuất kinh doanh của Thành phố trong 9 tháng đầu năm 2021 giảm mạnh; giá trị tổng sản phẩm (GRDP) ước giảm 4,98% và dự báo cả năm giảm 5,06% (trong khi mục tiêu tăng 6%). Qua rà soát 20 chỉ tiêu chủ yếu (với 29 chỉ tiêu thành phần) năm 2021 theo Nghị quyết HĐND TP Hồ Chí Minh thì dự kiến chỉ hoàn thành 11/29 chỉ tiêu (37,93%), không hoàn thành 13/29 chỉ tiêu (44,83%), 5 chỉ tiêu còn chưa tính toán được trong thời điểm này…

Tuy nhiên, có thông tin tích cực là hiện nay tình hình dịch bệnh trên địa bàn Thành phố đã cơ bản được kiểm soát.  Chủ tịch HĐND TP Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Lệ cho biết, hiện tất cả 22 quận, huyện và TP Thủ Đức đã đạt tiêu chí kiểm soát dịch, chuẩn bị sẵn sàng bước vào giai đoạn “bình thường mới”.

Thêm vào đó, từ khi Thành phố triển khai thực hiện Chỉ thị số 18 ngày 30/9 của UBND TP Hồ Chí Minh, một số hoạt động kinh tế - xã hội trên địa bàn đã được thí điểm mở cửa trở lại tại những nơi bảo đảm tiêu chí an toàn. Theo ghi nhận những ngày qua cho thấy, ngày càng nhiều doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh, chợ truyền thống hoạt động trở lại phục vụ nhu cầu người dân và tạo thêm công ăn việc làm. Dù được nới lỏng, song ý thức của doanh nghiệp và người dân về triển khai áp dụng các biện pháp phòng chống dịch vẫn được chú trọng, nhằm đảm bảo an toàn.

“Đây là những tín hiệu tích cực để Thành phố tiếp tục triển khai các giải pháp phục hồi, phát triển kinh tế với phương châm mở cửa từng bước, thận trọng, an toàn, vững chắc”, đồng chí Nguyễn Thị Lệ đánh giá.

Phục hồi kinh tế sau dịch được TP Hồ Chí Minh xác định là nhiệm vụ quan trọng triển khai song song cùng với nhiệm vụ phòng, chống dịch bệnh. Đây cũng là vấn đề được Thành phố đưa ra tại nhiều cuộc họp để các chuyên gia, nhà khoa học, các doanh nghiệp cho ý kiến, hiến kế những giải pháp thiết thực, hiệu quả.

Theo TS Trương Minh Huy Vũ, Giám đốc Khu công nghệ phần mềm, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh, TP Hồ Chí Minh phải khẩn cấp phục hồi kinh tế và tạm thời chia làm 2 giai đoạn là phục hồi và tái thiết - phát triển Thành phố với cột mốc hướng tới là quý 2/2022. Giai đoạn phục hồi kinh tế chú trọng về tốc độ mạnh mẽ, cụ thể, chính xác. Trong đó, quan trọng nhất để chương trình phục hồi hiệu quả là lập ra đội đặc nhiệm như của Singapore, gồm lã;nh đạo Thành phố và sở ngành, lã;nh đạo quận huyện để đồng thời giải quyết nhanh nhất những vướng mắc và nhu cầu của doanh nghiệp. Thành phố cần điều chỉnh bộ máy “Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch COVID-19” hiện nay thành “Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch COVID-19 và phục hồi kinh tế TP Hồ Chí Minh” để quản lý, bám sát các vấn đề cần phải tháo gỡ, thúc đẩy hoạt động kinh tế nhanh chóng phục hồi. Trong thời gian tới cần bổ sung cho bộ phận thường trực này các thành viên có chuyên môn về kinh tế, chính sách công và an sinh xã hội để thúc đẩy, theo dõi kế hoạch các địa phương và ngành nghề đang thực hiện.

Theo TS Nguyễn Xuân Thành (Đại học Fulbright), vấn đề các nước có độ phủ vắc xin mũi 2 cao phải đối mặt là khi mở cửa tỷ lệ lây nhiễm tăng trở lại. Tuy nhiên, vắc xin sẽ khiến tỷ lệ người nhiễm chuyển nặng và tử vong được kiểm soát ở mức thấp. Vì vậy, các nền kinh tế đã mở cửa đều thực hiện chính sách không tái giãn cách xã hội trên diện rộng, ngay cả khi số ca nhiễm bùng phát.

Đối với TP Hồ Chí Minh, TS Nguyễn Xuân Thành cho rằng, Thành phố phải là nơi đi đầu trong mở cửa. Kinh nghiệm quốc tế, những nơi không may mắn bị dịch bệnh tác động, đã trải qua điều tệ nhất sẽ trở thành nơi đầu tiên mở cửa phục hồi.

Cũng đi vào phân tích về độ bao phủ vắc xin,  PGS.TS. Đỗ Văn Dũng, Trường Đại học Y dược TP Hồ Chí Minh cho rằng, với cố gắng đạt 2 mũi tiêm vắc xin cho trên 90% người trên 65 tuổi và trên 80% cho người trên 50 tuổi, Thành phố có thể bảo vệ được người cao tuổi, không làm tăng số ca tử vong và không làm quá tải hệ thống y tế. Ngoài ra, số ca mắc ở một số lượng nào đó cũng giúp tạo ra yếu tố kích thích miễn dịch trong cộng đồng. Từ quan điểm này, PGS.TS Đỗ Văn Dũng cho rằng, TP Hồ Chí Minh tiếp tục thực hiện 5K; cho phép doanh nghiệp tự chủ trong việc triển khai các hoạt động phòng chống dịch; chấp nhận số ca mắc COVID-19 gia tăng miễn là tình hình dịch bệnh vẫn trong tầm kiểm soát. Chúng ta có thể bớt khắt khe hơn trong các biện pháp chống dịch. TP Hồ Chí Minh cần mạnh dạn xây dựng và thực hiện kế hoạch phục hồi kinh tế nhằm tranh thủ thời cơ.

Tuy nhiên, trên thực tế, có thể thấy việc phục hồi kinh tế không chỉ là nỗ lực của riêng TP Hồ Chí Minh mà cần có sự liên kết, phối kết hợp giữa các địa phương trong quá trình triển khai các chính sách.

Theo TS Trần Du Lịch, thành viên Tổ tư vấn Chính phủ, nhận định kinh tế Thành phố bị gãy đổ không phải do thị trường mà do chống COVID-19 gây ra. Vì vậy nhiều hoạt động kinh tế sẽ tự phục hồi sau khi nhà nước cho phép hoạt động trở lại. Thế nhưng, nếu chỉ trông chờ vào sự hồi phục tự nhiên thì với sức khỏe của doanh nghiệp hiện nay rất khó khăn nên Nhà nước phải đóng vai trò “bà đỡ”.

TS Trần Du Lịch nhận định, TP Hồ Chí Minh mà “liệt” thì cả vùng kinh tế và cả nước bị ảnh hưởng nên việc phục hồi kinh tế này không chỉ của riêng Thành phố mà là vấn đề chung của quốc gia. Trước hết là vấn đề của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, Đông Nam bộ, Tây nguyên, Đồng bằng Sông Cửu Long...

TP Hồ Chí Minh cần lựa chọn khu vực để hỗ trợ có tác dụng lan tỏa cao nhất. Đó là dùng đầu tư công, kích tổng cầu. Nâng cao hiệu quả hành chính công, quản trị công theo nguyên tắc cung cấp dịch vụ hành chính công là trách nhiệm, chứ không phải xin - cho. Đồng thời thực hiện hỗ trợ tài chính; cải thiện môi trường đầu tư để kích cầu đầu tư tư nhân…

TS Trần Du Lịch cho rằng hành chính công và quản trị công là nhóm giải pháp ít tốn kém nhất, nhưng hiệu quả nhất để giúp doanh nghiệp tự phục hồi.

Phát biểu tại Kỳ họp thứ 3 HĐND TP Hồ Chí Minh khóa X ngày 19/10, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi bày tỏ, đây là thời kỳ khó khăn nhất với TP Hồ Chí Minh từ mấy chục năm qua.

Theo đồng chí, TP Hồ Chí Minh là nơi hội tụ rất lớn tiềm năng, động lực để phát triển. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là làm cách nào khai mở năng lượng này. “Một trong những việc mà UBND TP Hồ Chí Minh chỉ đạo các ngành các cấp đó là phải cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ. Chính quyền Thành phố phải thực sự kiến tạo, lắng nghe và tháo từng vướng mắc của doanh nghiệp. Đồng thời doanh nghiệp cũng tái cấu trúc đổi mới để phát triển hơn”, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi nhấn mạnh.

Về phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, người đứng đầu chính quyền Thành phố cho biết, UBND TP Hồ Chí Minh tập trung cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, giải quyết các khó khăn vướng mắc đối với doanh nghiệp và người dân, đối với các dự án, công trình một cách cụ thể.

Tại cuộc họp trực tuyến với TP Thủ Đức và các quận, huyện về tình hình kinh tế - xã hội 9 tháng đầu năm vào chiều 19/10, Chủ tịch UBND Thành phố Phan Văn Mãi đề nghị các sở ban ngành chức năng tham mưu theo hướng sắp tới Thành phố sẽ mở thêm một số hoạt động, dịch vụ để tạo sinh kế và thu nhập cho người dân. Chủ tịch UBND Thành phố cũng đề nghị các sở, ban ngành, TP Thủ Đức cùng các quận, huyện tập trung phục hồi kinh tế, hỗ trợ doanh nghiệp về vốn, nguồn lực lao động và tháo gỡ các vướng mắc cụ thể để phục hồi sản xuất, kinh doanh.

Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi chia sẻ, trong cao điểm phòng chống dịch, chúng ta đã đoàn kết, chung sức đồng lòng, phát huy được sức mạnh tổng hợp để vượt qua thời khắc gian khó nhất. Do đó, trong giai đoạn phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Thành phố tiếp tục vận dụng bài học đoàn kết, chung sức đồng lòng, nỗ lực hết sức mình như giai đoạn chống dịch vừa qua. Điều đó đồng nghĩa là TP Hồ Chí Minh mở được nút thắt, giải phóng năng lượng trong dân, trong doanh nghiệp để tham gia phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội.

Với tinh thần chung mở cửa từng bước thận trọng, chặt chẽ, chắc chắn theo phương châm “an toàn là trên hết”, “an toàn tới đâu mở cửa tới đó, mở cửa thì phải an toàn”, TP Hồ Chí Minh xác định sẽ phối hợp chặt chẽ với các địa phương trong vùng, đảm bảo lưu thông hàng hóa, vận tải hành khách, vận chuyển người lao động… từng bước đưa sinh hoạt của người dân sang trạng thái “bình thường mới”.

Chúng ta cùng hi vọng, với hướng đi đúng đắn, nắm bắt kịp thời cơ hội, với sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, sự nỗ lực chung tay, góp sức của doanh nghiệp và mỗi người dân, kinh tế của Thành phố sẽ nhanh chóng được phục hồi và có những bứt phá trong thời gian tới, để nơi đây luôn xứng đáng với vị trí, vai trò là đầu tàu kinh tế của cả nước./.