Bài 3: Cùng ngành chăn nuôi “vượt bão”

Tại cuộc họp báo quý I/2019, mới đây, ông Đàm Xuân Thành, Phó Cục trưởng Thú y, cho biết, các địa phương nằm trong ổ dịch chưa được công bố hết dịch thì theo quy định của pháp luật muốn vận chuyển hay giết mổ thì phải làm xét nghiệm với ba loại bệnh: dịch lở mồm long móng, dịch tả lợn cổ điển và dịch tả lợn châu Phi.

Mặc dù người dân đang kêu khó vì phí xét nghiệm cao, 522.000 đồng/mẫu xét nghiệm dịch tả lợn châu Phi, nhưng ông Thành cũng cho biết mức phí này mới chỉ đủ để chi trả các chi phí đi lại lấy mẫu xét nghiệm, mua kit thử, chứ không có công xét nghiệm. Bởi vậy sẽ khó giảm mức phí xét nghiệm nếu không có sự hỗ trợ của Nhà nước, các tổ chức quốc tế hay doanh nghiệp,… Tuy vậy, ngành thú y sẽ tiếp tục đề nghị Nhà nước hỗ trợ phí xét nghiệm để giảm bớt khó khăn cho người chăn nuôi, đặc biệt là các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ và gia trại.

“Về mặt kỹ thuật khác, đối với tình hình dịch có thể tính đến phương án lấy mẫu gộp như xét nghiệm cúm gia cầm, năm mẫu của năm con gộp thành một mẫu bảo đảm vừa kiểm tra, kiểm soát vừa giảm chi phí cho các hộ chăn nuôi”, ông Thành nói thêm.

Ông Thành cũng cho biết sẽ tiếp tục kiến nghị để Nhà nước có những hỗ trợ về các vấn đề liên quan khác, như ngân hàng giãn nợ cho người chăn nuôi.

Một vấn đề khác là tại nhiều địa phương, dịch tả lợn châu Phi đã phát sinh tới hàng tháng, các hộ chăn nuôi vẫn chưa nhận được hỗ trợ đối với lợn bị tiêu hủy do mắc bệnh này. Người chăn nuôi không được thông báo cụ thể về hạn mức hỗ trợ cũng như thủ tục, thời gian được nhận hỗ trợ.

Về vấn đề này, ông Thành cho biết, căn cứ theo Nghị quyết 16 ban hành ngày 7-3-2019 của Chính phủ, mức hỗ trợ cho các chủ hộ có lợn bị tiêu hủy do dịch tả lợn châu Phi hiện nay tại mỗi tỉnh do Chủ tịch tỉnh quyết định, giao cho Sở tài chính định giá thị trường; thời gian hỗ trợ Bộ đề nghị yêu cầu chỉ đạo nhanh, các địa phương thực hiện hỗ trợ chậm sẽ được đôn đốc thực hiện.

Hà Nội là một trong những địa phương sớm ban hành quy định về mức hỗ trợ thiệt hại do dịch tả lợn châu Phi. Theo Công văn số 1329/UBND-KT, ngày 2-4-2019 của UBND TP Hà Nội, lợn thương phẩm bị tiêu hủy do dịch tả lợn châu Phi được hỗ trợ 80% giá thị trường và không quá 38 nghìn đồng; lợn nái, lợn đực được hỗ trợ cao hơn 1,8 lần. Thời gian hỗ trợ không quá bảy ngày kể từ ngày tiêu hủy.

Những cách làm hay

Trước khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm thịt lợn an toàn hiện nay, một số địa phương đã chủ động, tìm kiếm và thực hiện các biện pháp nhằm khôi phục niềm tin của người tiêu dùng, tháo gỡ đầu ra cho các hộ chăn nuôi.

Huyện Kiến Thuỵ là địa phương đầu tiên tại Hải Phòng tổ chức quầy thịt lợn an toàn và tổ chức tuyên truyền lại cho người dân nhằm thuyết phục người dân tin dùng sản phẩm thịt lợn an toàn.

Chia sẻ với phóng viên, ông Bùi Văn Luyện, Phó Chi cục Thú y Hải Phòng cho biết: Huyện Kiến Thuỵ đã giao cho các ngành như hội phụ nữ, y tế, giáo dục, hội nông dân, đoàn thanh niên cùng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là đơn vị chủ trì tổ chức các quầy thịt an toàn, ở khu vực vùng dịch, cũng như khu vực không giáp vùng dịch. Thịt trong vùng dịch chỉ bán tại vùng dịch và trong giai đoạn này có xét nghiệm. Đứng quầy thịt là chủ trang trại cùng các cơ quan đoàn thể chính quyền, vận động tất cả cán bộ công nhân viên của huyện sử dụng sản phẩm thịt lợn an toàn, trưng dụng các cơ sở đã được chứng nhận là cơ sở giết mổ an toàn tham gia hoạt động giết mổ có kiểm soát của thú y nhằm bảo đảm đưa ra quầy thịt an toàn.

Điểm bán thịt lợn an toàn tại Kiến Thụy (Hải Phòng).

“Chúng tôi mong muốn khi người tiêu dùng ăn thấy an toàn sẽ quay lại chứ không chỉ chạy theo để bán lấy số lượng. Cái chính lúc này là lấy lại niềm tin của người tiêu dùng. Chúng tôi chấp nhận mất kinh phí xét nghiệm buổi đầu để chứng minh với người tiêu dùng.”, ông Luyện nói thêm.

Riêng ở huyện Thiệu Hóa, Thanh Hoá, bà Nguyễn Thị Dung, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cho biết, với các hộ không bị dịch trong vùng dịch, nếu cán bộ thú y kiểm tra lâm sàng thấy lợn bình thường thì vẫn cho giết mổ nhưng chỉ tiêu thụ trong xã.

Tuy nhiên, theo bà Dung, mặc dù khâu giết mổ đã có sự kiểm soát của cán bộ thú y nhưng người dân vẫn có tâm lý e dè với thịt lợn. Bởi vậy, song song với việc kiểm soát khâu giết mổ, kiểm dịch, các địa phương nên đẩy mạnh công tác tuyên truyền, chỉ dẫn cho người tiêu dùng những địa chỉ bán sản phẩm thịt lợn an toàn để người dân biết tìm đến và yên tâm sử dụng.

Không chủ quan, buông lỏng

Trong những ngày gần đây, đã có một số địa phương tuyên bố qua 30 ngày không phát sinh ổ dịch mới. Tại một số địa phương, giá thịt lợn đã nhích dần từ mức thấp nhất trong giai đoạn dịch là 32 nghìn đồng/kg lên khoảng trên dưới 40 nghìn đồng/kg. Đây thực sự là tín hiệu đáng mừng, tuy nhiên, theo Thứ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến dịch tả lợn châu Phi vẫn còn diễn biến rất phức tạp.

Phun khử trùng tiêu độc để phòng chống dịch tả lợn châu Phi.

Cũng theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, dịch tả lợn châu Phi lây lan nhanh chủ yếu ở các hộ nhỏ lẻ, gia trại, những nơi người dân có thói quen chăn nuôi gần khu dân cư, chuồng sát nhà, rất khó thực hiện các biện pháp bảo đảm vệ sinh phòng dịch. Tới đây, Thông tư hướng dẫn Luật Chăn nuôi được thông qua tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV, sẽ quy định rõ các điều kiện đối với các hộ chăn nuôi, để củng cố lại quy trình an toàn sinh học.

“Hiện nay, chúng ta chưa thể bỏ ngay chăn nuôi nhỏ lẻ vì đây là sinh kế của nhiều người nên chúng ta phải xác định sống chung với dịch tả lợn châu Phi. Mặt khác, đến nay vẫn chưa có vắc-xin phòng dịch bệnh này nên biện pháp an toàn sinh học vẫn là một trong những biện pháp tối ưu nhất để phòng dịch tả lợn châu Phi”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.

Để bù đắp cho tình hình chăn nuôi lợn hiện nay, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã và sẽ thực hiện nhiều giải pháp. Trong đó, Bộ sẽ triệu tập các doanh nghiệp lớn đề nghị nâng cao an toàn sinh học, kiên quyết giữ đàn để khi có điều kiện tại các địa phương sẽ có đủ nguồn cung giống để phục hồi sản xuất. Bên cạnh đó, Bộ sẽ tiếp tục thảo luận để chuẩn bị trình Chính phủ phương án sản xuất vắc-xin phòng dịch tả lợn châu Phi.

Có thể nói, đến thời điểm hiện tại, về công tác tổ chức phòng, chống dịch, từ Thủ tướng Chính phủ đến các địa phương đã vào cuộc hết sức quyết liệt đúng như tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc “chống dịch như chống giặc”. Tuy nhiên, để khống chế thành công dịch tả lợn châu Phi và hạn chế xuống mức thấp nhất thiệt hại cho ngành chăn nuôi lợn cần có sự tham gia tích cực của những người làm nghề chăn nuôi và toàn thể người dân. Các hộ chăn nuôi cần chủ động, không chủ quan và làm tốt công tác phòng chống dịch tại cơ sở chăn nuôi của mình. Song song với đó, người dân hãy là những người tiêu dùng thông thái, tìm đến những địa chỉ đáng tin cậy để sử dụng các sản phẩm an toàn, không quay lưng lại với thịt lợn an toàn.