Chiến lược y tế cho Huế trên tiến trình phát triển

Sau khi điều chỉnh địa giới hành chính theo Nghị quyết số 1264/NQ-UBTVQH14 ngày 27/4/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, TP.Huế (tỉnh Thừa Thiên Huế) có gần 266 km2 diện tích tự nhiên và quy mô dân số 652.572 người; có 36 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 29 phường và 7 xã. Với quy mô này, đặc ra nhu cầu cấp bách về việc tổ chức thêm 1 bệnh viện đa khoa tuyến quận/huyện trên địa bàn TP.Huế, hoạt động song song với Trung tâm y tế TP.Huế, đó là xu hướng đón đầu sự phát triển khi Thừa Thiên Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.

Đáp ứng nhu cầu người dân

Nhiều năm nay, gia đình ông Lê Hữu Hạnh (SN 1954) ở phường An Cựu (TP.Huế) đều chọn Bệnh viện Giao thông Vận tải (BV GTVT) Huế là nơi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế (KCB-BHYT) cho các thành viên trong gia đình. Theo ông Hạnh, nhiều lần gia đình ông đến đăng ký KCB-BHYT tại Trung tâm Y tế TP.Huế nhưng do lượng bệnh nhân đông, ông quyết định tìm đến cơ sở y tế khác để thăm khám.

Qua tìm hiểu, ông được biết BV GTVT Huế là cơ sở đăng ký KCB-BHYT ban đầu tuyến huyện. Theo Luật BHYT sửa đổi, bổ sung, thẻ BHYT của ông có nơi đăng ký KCB ban đầu ở trạm y tế được quyền KCB-BHYT tại BV GTVT Huế. Thế là từ đó, các thành viên trong gia đình ông có thẻ BHYT với nơi đăng ký KCB ban đầu tại Trạm y tế phường An Cựu, đều được quyền đến KCB-BHYT ban đầu ở BV GTVT Huế mà không cần qua thủ tục chuyển tuyến.

“Sau khi Luật BHYT được sửa đổi, bổ sung, từ tháng 1/2016 người tham gia BHYT đăng ký KCB ban đầu tại trạm y tế tuyến xã hoặc phòng khám đa khoa, hoặc bệnh viện tuyến huyện, đều được quyền KCB-BHYT ban đầu tại các bệnh viện tuyến huyện trong cùng địa bàn tỉnh và có mức hưởng như KCB đúng tuyến, gọi là thông tuyến huyện. Do đó, gia đình tôi được quyền chọn lựa chuyển đến KCB-BHYT ở BV GTVT Huế mà vẫn hưởng đầy đủ quyền lợi BHYT 100% theo mức hưởng, đồng thời góp phần giảm tải cho Trung tâm Y tế TP” - ông Hạnh bộc bạch.

Anh Phạm Quốc Anh, ở thôn Cư Chánh 1, xã Thủy Bằng (TP. Huế), đi làm ăn ở miền Nam và mua thẻ BHYT có đăng ký ban đầu ở một trạm y tế trong miền Nam. Nay ra Huế, không may mắc bệnh, anh nhập viện tại BV GTVT Huế nhiều lần, với các khoản chi phí về kỹ thuật, thuốc men và giường bệnh khá lớn. Tuy nhiên, nhờ Luật BHYT sửa đổi quy định: “Từ 01/01/2016, người có thẻ BHYT tự đi khám bệnh, chữa bệnh không đúng tuyến được quỹ BHYT thanh toán theo mức hưởng 100% tại BV tuyến huyện”. Do đó anh chỉ cùng chi trả số tiền rất ít, lại được chăm sóc rất tốt. Quốc Anh bày tỏ: “Các y, bác sĩ ở đây rất tận tình chu đáo, dù bệnh nhân khá đông nhưng khâu thủ tục khám BHYT cho tôi và công tác chăm sóc bệnh nhân được quan tâm, giải quyết nhanh chóng. Tôi cảm thấy rất hài lòng”.

Ông Huỳnh Đ???c, ??? phường Phú Thượng (TP. Huế), đang điều trị các bệnh lý về phục hồi chức năng tại BV GTVT Huế, cho biết thêm: “BV GTVT Huế hiện là bệnh viện thuộc tuyến huyện, vì vậy theo quy định mới của Luật BHYT, người dân chúng tôi có quyền tự do lựa chọn cơ sở KCB-BHYT ban đầu tại bệnh viện này và được hưởng 100% chi phí theo quyền lợi mà không cần bất kỳ thủ tục hành chính chuyển tuyến nào…”.

Qua tìm hiểu, tỷ lệ số lượt KCB-BHYT ở BV GTVT Huế của 2 nhóm đối tượng thông tuyến huyện và đúng tuyến trong 3 năm gần đây nhất, dù trong tình hình dịch bệnh Covid-19 nhưng gần như hằng định, trong đó ngoại trú phân bố theo tỷ lệ 70% thông tuyến và 30% đúng tuyến, nội trú là 80% thông tuyến và 20% đúng tuyến. Điều đó chứng tỏ, khả năng đáp ứng dịch vụ KCB và sự tín nhiệm lựa chọn BV GTVT Huế của người dân TP.Huế đã ổn định.

Chiến lược cho y tế Huế

Bệnh viện GTVT Huế tiền thân là Bệnh viện đường sắt Huế, được thành lập năm 1975, trực thuộc Cục Y tế Bộ Giao thông Vận tải. Suốt 47 năm qua, Bệnh viện đã tồn tại trên địa bàn TP.Huế, hoạt động phục vụ nhân dân trên địa bàn thành phố và các vùng lân cận. Hiện BV GTVT Huế là Bệnh viện tự chủ 100% nguồn chi thường xuyên từ năm 2020 đến nay.

Còn nhớ câu chuyện BV GTVT Huế đã từng lên hạng gặp khó suýt “phá sản” đành phải xuống hạng để phát triển trước đây. Đó là thời điểm cuối năm 2013, BV GTVT Huế được nâng từ hạng III lên hạng II. Đây là thời điểm BV được Cục Y tế GTVT (Bộ GTVT) tạo điều kiện hỗ trợ để BV phát triển, xây dựng thương hiệu thu hút bệnh nhân, hướng đến việc tự chủ về tài chính.

Tuy nhiên, khi chuyển lên hạng II trực thuộc Y tế bộ, ngành (theo Thông tư 40/2015/TT-BYT ngày 16/11/2015 của Bộ Y tế), BV GTVT Huế được xếp tuyến tỉnh. Từ đó đơn vị không còn là địa chỉ tiếp nhận KCB BHYT ban đầu, mà chỉ được nhận các trường hợp chuyển từ tuyến huyện lên. Lượng bệnh truyền thống KCB theo BHYT trước đó giảm dần qua hàng năm. Với mô hình BV hạng II tuyến tỉnh, đơn vị bộc lộ nhiều khó khăn vì nhân lực, vật lực hạn chế. Trong khi đó BV nằm ở trung tâm TP. Huế, không thể cạnh tranh, mở các dịch vụ y tế chất lượng cao thu hút bệnh nhân như các đơn vị cùng tuyến tỉnh là BV Đại học Y Dược  Huế, BV Quân y 268,… vốn có thương hiệu truyền thống.

Tính đến năm 2017, lượng bệnh nhân đến khám ngoại trú tại BV GTVT Huế đã giảm trên 50% so với trước năm 2015; trong đó, Khoa phục hồi chức năng vốn là thế mạnh của BV giảm gần 58%; sản khoa giảm 52%, lĩnh vực răng hàm mặt giảm 51%. Không thu hút bệnh nhân, không thể phát triển lâm sàng, nhiều bác sĩ có chuyên môn lần lượt ra đi làm cho hoạt động KCB của BV rơi vào thế khó, suýt “phá sản”.

Từ năm 2017, BV GTVT Huế đã nhìn nhận lại, đề xuất và được ngành chủ quản ra quyết định xếp hạng trở lại BV hạng III thuộc Bộ ngành vào ngày 12/1/2018. Sau khi trở lại hạng III (theo Thông tư 40/2015/TT-BYT), BV GTVT Huế được xếp là cơ sở KCB BHYT ban đầu tuyến huyện trong hệ thống KCB BHYT của tỉnh Thừa Thiên Huế và bệnh nhân được KCB “thông tuyến huyện” theo Luật BHYT sửa đổi năm 2014. Từ đó, đối tượng KCB ngoại trú tăng mạnh, bình quân hằng năm từ 72.000 đến gần 76.000 lượt bệnh nhân đến KCB, trong đó đối tượng thông tuyến huyện chiếm tỷ lệ gần 71%; đối tượng KCB nội trú hằng năm bình quân từ 4.000 đến 6.000 lượt bệnh nhân, trong đó đối tượng thông tuyến huyện chiếm tỷ lệ hơn 80%.

Theo lãnh đạo BV GTVT Huế, nguồn thu từ KCB-BHYT của nhóm đối tượng thông tuyến huyện chiếm tỷ trọng 75%. Đây là nguồn thu chủ yếu để BV xây dựng phương án đảm bảo tự chủ chi thường xuyên 100% và đã được Bộ GTVT phê duyệt tại Quyết định số 1472/QĐ-BGTVT ngày 31/7/2020 về việc giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập giai đoạn 2021-2023. Đây cũng là nguồn thu chủ yếu để đơn vị xây dựng phương án tự chủ chi thường xuyên 100% theo Nghị định 60/2021/NĐ-CP giai đoạn 2022-2025.

Mới đây, thực hiện Nghị quyết 19 Hội nghị BCH TW 6 (Khóa XII) về nội dung chuyển y tế bộ ngành về địa phương quản lý, Bộ GTVT đã tiến hành chuyển giao BV GTVT Huế và được UBND tỉnh Thừa Thiên Huế ra Quyết định số 344/QĐ-UBND về việc tiếp nhận vào ngày 27/01/2022.

Theo tinh thần Nghị quyết 19, Hội nghị BCH TW 6 (Khóa XII) về nội dung chuyển y tế bộ ngành về địa phương quản lý với mục đích để BV phát triển tốt hơn, và giúp người dân tiếp cận dịch vụ y tế dễ dàng hơn. Đồng thời, theo Quyết định 1922 của Thủ tướng Chính phủ ngày 25/11/2020 là chuyển giao nguyên trạng cấp bệnh viện, tổ chức, bộ máy, tài sản... Như vậy, việc bố trí sắp xếp BV GTVT Huế tiếp tục hoạt động với BV có tuyến KCB BHYT ban đầu tuyến quận/huyện như nó đã vốn tồn tại sẽ là chiến lược đón đầu sự phát triển khi Thừa Thiên Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương theo Nghị quyết 54 của Bộ Chính trị. Khi đó, việc thành lập quận ở phía Nam sông Hương sẽ thuận lợi trong khâu tổ chức cơ sở y tế cho quận mới để đảm bảo công tác chăm sóc sức khỏe, KCB cho người dân trên địa bàn, bởi đã tồn tại sẵn ở đây một BV GTVT Huế tuyến quận/huyện tự chủ chi thường xuyên 100%, không phụ thuộc vào ngân sách chi thường xuyên của tỉnh.

Mặc khác, việc sắp xếp BV GTVT Huế ở tuyến quận/huyện sẽ đảm bảo quyền lợi cho một bộ phận rất lớn người dân TP. Huế được lựa chọn cơ sở KCB-BHYT ban đầu mà lâu nay họ đã tin tưởng, gắn bó, điều trị, góp phần giảm tải cho Trung tâm Y tế TP Huế. Và điều đáng quan tâm hơn, đây là chiến lược y tế có tính dài hơi cho Huế khi địa phương đang ra sức thực hiện thắng lợi Nghị  quyết 54 của Bộ Chính trị để trở thành thành phố trực thuộc Trung ương./.