(ĐCSVN) - Thời gian gần đây, lợi dụng gi???y phép khai thác, chế biến các loại đá mỹ nghệ và vật liệu xây dựng, một số doanh nghiệp và người dân “biến tướng” trục lợi, tổ chức khai thác bừa bãi, gây tác động xấu đến môi trường và thất thoát tài nguyên. Mặc dù huyện Sơn Hòa (Phú Yên) và các ngành chức năng đã nỗ lực kiểm tra, xử phạt nhưng thực trạng trên vẫn chưa được ngăn chặn triệt để.
|
Dùng xe múc, ô tô lén lút khai đá ở xã Sơn Hà, huyện Sơn Hòa (ẢNH:PN) |
Cày xới nương rẫy, lật đá bán trái phép
Tình trạng khai thác đá làm vật liệu xây dựng và mỹ nghệ trái phép đang diễn ra phổ biến tại các xã Sơn Hà, Sơn Nguyên và Suối Bạc (huyện Sơn Hòa). Trong khi người dân lén lút vận chuyển đá bán cho các đầu nậu, thì một số doanh nghiệp dùng xe cơ giới xới tung đất, lật đá bán thô công khai trái phép.
Tại các mỏ đá thuộc địa bàn xã Sơn Hà, các doanh nghiệp thi nhau đào múc, lật những tảng đá lớn chất thành đống cao. Kề bên là những hầm hố, ao hồ ngổn ngang do hậu quả của việc dùng xe cơ giới đào bới đá. Dọc đường liên xã Suối Bạc và Sơn Nguyên, những tảng đá lớn xếp thành dãy dài được người dân thu gom chất hai bên bờ rẫy. Vào sâu bên trong thuộc địa bàn thôn Ngân Điền, xã Sơn Hà, nhiều diện tích đất rẫy bị xới tung thành hầm hố loang lổ, từng đống đá bazan lớn màu đen chất ngổn ngang như một công trường.
Tại hiện trường một khu đất gần QL 25 thuộc thôn Ngân Điền, xã Sơn Hà, một xe múc biển số SK09 đang lén lút xúc từng viên đá lên xe tải. Khi thấy chúng tôi ghi hình, tài xế điều khiển xe tải vận chuyển đá bỏ chạy ra QL 25 tẩu thoát, còn chiếc xe múc cũng kịp lăn bánh tìm đường lẩn trách khỏi địa điểm khai thác. Ông Cảnh, tài xế xe múc phân bua: “Tôi ở TP. Tuy Hòa, mới lên đây múc được 3 xe đá, nhưng không biết chủ là ai và không biết là đang khai thác đá trái phép”.
Lần theo con đường mòn xình lún heo hút vẫn còn in dấu vết của bánh xe tải vào bên trong, chúng tôi bắt gặp hàng chục người dân hì hục, mồ hôi nhễ nhại nạy từng tảng đá, đục đẽo thành đá chẻ. Họ dựng lều, dẫn cả gia đình đến đây nấu ăn tại chỗ và khai thác đá công khai, rồi vận chuyển bằng cộ bò đi tiêu thụ với giá từ 1.500-1.700 đồng/viên. Ông Nguyễn Ngọc Tiến, Trưởng phòng Tài nguyên và môi trường huyện Sơn Hòa khẳng định: “Khu vực trên chưa được cấp phép khai thác đá cho đơn vị, cá nhân nào. Tại huyện Sơn Hòa hiện nay có hai người tên là Minh và Khảnh chuyên mua gom đá chẻ tiêu thụ trái phép”.
Theo ông Phạm Đình Phụng - Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa, tuy trữ lượng không lớn nhưng lượng đá cuội được phân bổ rộng khắp trên đất nông nghiệp của người dân. Huyện đã đề nghị Sở Tài nguyên và môi trường tham mưu UBND tỉnh cho phép các doanh nghiệp đấu thầu tận thu khai thác nhằm giải quyết nhu cầu vật liệu xây dựng, hạn chế tình trạng lén lút khai thác đá trái phép.
Trước đây, tình trạng đào bới, tập kết đá xanh từng diễn ra tại địa bàn các xã Sơn Hà và Sơn Nguyên, rồi vận chuyển qua địa bàn xã Suối Bạc đi tiêu thụ. Cụ thể, vào năm 2009, khi chưa xây dựng hồ Suối Bùn, người dân thu gom, tập kết gần 15m3 đá xanh bên bờ đập, cách thôn Suối Bạc, xã Suối Bạc gần 1km, nhưng chưa kịp vận chuyển thì bị các ngành chức năng của xã Suối Bạc phát hiện, lập biên bản tịch thu tại chỗ. Sau một thời gian tạm lắng do bị kiểm soát, xử phạt gắt gao, từ đầu năm 2012 đến nay, cũng tại khu vực hồ suối Vực, đoạn từ suối Công an đến Hố Thẳm thuộc đất quốc phòng, giáp ranh giữa hai xã Suối Bạc và Sơn Nguyên lại tái phát tình trạng này. Nhiều người dân kéo nhau đào bới những hòn đá lớn màu xanh, lén lút vận chuyển bằng xe bò về nhà chờ đầu nậu đến mua. Loại đá này được các đầu nậu ở tỉnh Khánh Hòa và TP. Hồ Chí Minh đến đặt mua với giá từ 1.500-2.000 đồng/kg.
Tại UBND xã Suối Bạc, hơn chục hòn đá màu xám xanh nằm chỏng chơ, đa hình dạng, tang vật của một vụ bắt quả tang trong lúc tập kết tại địa bàn giáp ranh hai xã Sơn Hà và Sơn Nguyên để vận chuyển đi tiêu thụ bị lực lượng chức năng của xã Suối Bạc bắt giữ. Thoạt nhìn, tưởng chừng những hòn đá vô hình như đồ bỏ đi, nhưng thực tế lại có giá trị hàng chục triệu đồng. Ông Phan Thế Lựu, Chủ tịch UBND xã Suối Bạc cho hay: “Gần đây nhất vào ngày 29/9, trong lúc tuần tra kiểm soát, lực lượng chức năng của xã bắt quả tang một vụ tập kết, vận chuyển 5m3 đá màu xanh. Khi bị phát hiện, các đối tượng điều khiển xe múc bỏ chạy. Đối tượng lái xe ô tô, kiêm chủ phương tiện mang biển kiểm soát 78K-5464 Đặng Thủ Định (SN 1981, trú tại khu phố 2, phường Phú Lâm, TP. Tuy Hòa) khai nhận, đang vận chuyển đá cho ông Nguyễn Văn Quý (trú tại buôn 53, xã Suối Bạc, huyện Sơn Hòa), nhưng không hề biết là đá có giá trị kinh tế cao đến như vậy. Sau đó, UBND xã mời ông Quý đến trụ sở làm việc nhưng đến nay vẫn bặt vô âm tín”.
“Tranh thủ tận thu”
Các doanh nghiệp khai thác, chế biến đá ở huyện Sơn Hòa đều được trang bị khá đầy đủ các loại giấy tờ, thủ tục, nhưng trên thực tế, hầu hết đều “tranh thủ” trục lợi, thậm chí núp bóng gi???y phép khai thác trái phép. Theo UBND huyện Sơn Hòa, hiện địa phương này có 5 mỏ đá và khai thác khoáng sản đá được tỉnh cấp phép, gồm: Mỏ đá Granit (diện tích 0,68ha) của Công ty TNHH Granit Phú Yên; mỏ đá Bầu Thỏ, xã Sơn Hà (11,5ha) của Công ty cổ phần khoáng sản Việt Nhật; mỏ đá vật liệu xây dựng Chầm Mâm (3ha) của các Công ty cổ phần Xây dựng Giao thông Phú Yên, Công ty TNHH Bảo Trân (2,98ha) và Công ty cổ phần khoáng sản Bằng Sơn (9,5ha); hai công ty được cấp phép khai thác đá vật liệu xây dựng tận thu sau thủy điện là Công ty cổ phần Nam Dương (3,5ha) và Công ty cổ phần 30/4 (2ha).
Để quản lý việc khai thác khoáng sản đúng theo quy định của Luật Khoáng sản, từ tháng 3/2010, UBND huyện Sơn Hòa đã thành lập tổ công tác liên ngành giám sát, thường xuyên kiểm tra, xử lý vi phạm. Tuy nhiên, thời gian gần đây, lợi dụng gi???y phép và các giấy tờ liên quan, nhiều doanh nghiệp “tranh thủ” tổ chức khai thác đá sai quy định, hoặc thỏa thuận với người dân thu mua tận dụng, gom đá bazan dạng cuội, đá mồ côi trên đất nông nghiệp được tỉnh cấp phép để trục lợi, đào múc đất, lật đá bán thô trái phép. Do hám lợi, không ít người dân gần như bỏ luôn cả rẫy, mặc cho doanh nghiệp tự tung tự tác cày xới, băm nát phần đất của mình, thậm chí có hộ phá bỏ luôn cả cây keo, bạch đàn trồng trên đất nông nghiệp để bán đá theo thỏa thuận, vi phạm khoản 2, Điều 17 của Luật Khoáng sản.
Ông Nguyễn Ngọc Tiến, Trưởng Phòng Tài nguyên và môi trường khẳng định: “Chủ tương tận thu đá cuội trên bề mặt là để cải tạo đất. Theo Luật Khoáng sản, người dân chỉ được bán đá trên đất ở, còn đối với các loại đất khác chỉ được phép đưa đá ra bờ bao. Thời gian gần đây, có một số doanh nghiệp lén lút tổ chức thỏa thuận thu mua, khai thác đá trên đất nông nghiệp của người dân là sai quy định”.
Hàng loạt sai phạm
|
Người dân cũng tranh thủ lật tung nương rẫy chẻ đá bán (Ảnh:PN) |
Từ tháng 12/2010, Công ty cổ phần khoáng sản Việt - Nhật (Công ty Việt - Nhật) được UBND tỉnh cấp gi???y phép khai thác đá vật liệu thông thường trên diện tích 11,5ha, trữ lượng gần 630.000m3 đá nguyên khai tại Bầu Thỏ, thôn Ngân Điền, xã Sơn Hà, với công suất khai thác đá thành phẩm 90.000m3/năm, trong đó đá cấp phối 70.000m3 và 20.000m3 đá chẻ. Thời gian khai thác đến tháng 11/2017. Đến tháng 5/2011, UBND tỉnh ra Quyết định số 745 về việc chuyển mục đích sử dụng đất và cho thuê đất để thực hiện gi???y phép trên, trong đó có hơn 9,3ha đất khai thác khoáng sản và 2ha đất xây dựng nhà máy chế biến.
Tuy nhiên, theo quan sát của phóng viên, đến thời điểm hiện nay, tại khu nhà máy chế biến của Công ty Việt - Nhật chỉ có hơn chục công nhân chẻ đá thủ công. Công ty này tập kết một số thiết bị cũ tại công trường đã được sơn sửa lại và một số công trình nhà ở xây dựng dở dang, chứ chưa hề tiến hành xây dựng nhà máy chế biến đá. Giải thích về vấn đề này, vào tháng 5/2011, ông Nguyễn Khánh, đại diện Công ty Việt - Nhật cho rằng: “Do gặp khó khăn trong việc thỏa thuận với người dân về bồi thường đất, dẫn đến hợp đồng thuê đất chậm. Vì vậy, mặc dù đã liên hệ với Phòng Công thương huyện Sơn Hòa xin cấp phép xây dựng nhà máy nhưng không được chấp thuận do không có hợp đồng thuê đất”. Ông Phạm Đình Phụng - Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa cho biết, sau khi kiểm tra, Công ty Việt - Nhật cam kết đến cuối năm 2012 sẽ hoàn thành xây dựng nhà máy chế biến, nhưng với thực trạng và tiến độ như hiện nay, khó có thể thực hiện được. Ngoài ra, Công ty Việt - Nhật còn thường vận chuyển đá thô vào ban đêm đã bị xử phạt nhiều lần và có hiện tượng bán đá thô ra ngoài tỉnh. Mới đây, công ty này tiếp tục bị các ngành chức năng xử phạt 10 triệu đồng do khai thác, vận chuyển đá trái phép.
Tương tự, Chi nhánh Công ty sản xuất đá Granit Phú Yên có nhà máy chế biến tại xã Sơn Hà, được UBND tỉnh giao thăm dò khoáng sản trên diện tích 17,63ha tại xã Sơn Xuân (Sơn Hòa), chưa có gi???y phép khai thác. Thế nhưng, công ty này đã liên tục tự ý khai thác trái phép đá granit với số lượng lớn trên diện tích 3.200m2. Trả lời chúng tôi, ông Nguyễn Ngọc Tiến cho hay, trước đây, Chi nhánh Công ty sản xuất đá Granit Phú Yên cũng đã bị xử phạt 18 triệu đồng. Và ngày 24/10 vừa qua, công ty này tiếp tục bị xử phạt 30 triệu đồng, trục xuất toàn bộ phương tiện, thiết bị, tạm giữ 198 viên đá đã cưa xẻ tại thôn Tân Lương, xã Sơn Xuân. Điều khiến dư luận quan tâm, đặt câu hỏi là Chi nhánh Công ty sản xuất đá Granit Phú Yên đi vào khai thác, chế biến đã gần 10 năm qua, diện tích được cấp phép chỉ có 0,68ha tại mỏ đá xã Sơn Xuân, thì lấy nguyên liệu đâu mà hoạt động…?!
Theo UBND huyện Sơn Hòa, ngoài những doanh nghiệp trên, mới đây huyện cũng đã xử phạt vi phạm hành chính Công ty TNHH Bảo Trân 11.500.000 đồng; Doanh nghiệp tư nhân Tân Tín 10 triệu đồng; Công ty cổ phần Xây dựng, Giao thông 2.750.000 đồng; đồng thời ra quyết định phạt tiền đối với Công ty 30/4 và Công ty cổ phần xây dựng Nam Dương, do khai thác khoáng sản trái phép.
Ông Phạm Đình Phụng - Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa đề xuất, ngoài công tác kiểm tra, xử lý, điều quan trọng nhất là cần phải thẩm định kỹ năng lực chuyên môn, tài chính của các doanh nghiệp trước khi cấp phép thăm dò, khai thác, tránh tình trạng lợi dụng pháp luật để trục lợi, gây thất thoát tài nguyên và gây khó khăn trong quản lý. Ông Phạm Đình Phụng cho biết thêm, địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát, nếu phát hiện doanh nghiệp nào tái phạm nhiều lần, hoặc triển khai dự án chậm tiến độ, sẽ đề nghị UBND tỉnh xử phạt nặng và rút gi???y phép hoạt động.
Ông Mai Kim Lộc - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Phú Yên cho biết, qua kiểm tra tại khu vực gần Trạm biến áp 35KV thuộc địa bàn thôn Ngân Điền, xã Sơn Hà (cách QL25 khoảng 100m về phía Bắc), đơn vị tiếp tục phát hiện hơn 1.000 viên đá chẻ đã khai thác trái phép trên diện tích 900m2 và 50m3 đá nguyên khối nằm chồng chất. Tuy nhiên, các đối tượng khai thác đã rời khỏi hiện trường. Hành vi trên đã được các ngành chức năng của huyện Sơn Hòa lập biên bản đình chỉ từ ngày 16/10/2012, nhưng sau đó tiếp tục tái diễn. Trong khi đó, ngày 6/11, ông Cao Minh Hòa - Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa cho biết, huyện cũng đã đình chỉ, lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính 10 triệu đồng đối với Chi nhánh Công ty sản xuất đá Granit Phú Yên, do khai thác đá ốp lát trong phạm vi 17,6ha, khi mới chỉ được Bộ Tài nguyên và môi trường cấp phép thăm dò. Theo Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh, tại khu khai thác đá của công ty này có 2 xe đào bánh xích lớn, 2 máy cưa mâm, đã tổ chức khai thác và cưa ba mặt 1.158m3 đá trên diện tích 0,5ha.
Sở Tài nguyên và môi trường Phú Yên đã kiến nghị UBND tỉnh này chỉ đạo UBND huyện Sơn Hòa, tiến hành trục xuất các thiết bị, máy móc phục vụ khai thác đá ốp lát trái phép và yêu cầu Chi nhánh Công ty sản xuất đá Granit Phú Yên san ủi, trả lại mặt bằng đất như hiện trạng ban đầu tại khu vực đã khai thác; kiểm tra, xử lý dứt điểm tình trạng khai thác đá chẻ trái phép tại khu vực gần Trạm biến áp 35KV, đồng thời, tăng cường công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn theo tinh thần Chỉ thị số 14/CT-UBND ngày 31/5/2011 của UBND tỉnh.
Trước đó, Thanh tra Sở Tài nguyên và môi trường Phú Yên cũng đã xử phạt Công ty cổ phần khoáng sản Việt - Nhật 5 triệu đồng, do có nhiều sai phạm trong lĩnh vực khoáng sản./.
Website giải trí trực tuyến Ultimate Strike
返回页首
