Hành động vì một Hạ Long không rác thải nhựa

Ngày 26/8, tại Quảng Ninh, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam phối hợp với Hội Nông dân tỉnh Quảng Ninh tổ chức Tọa đàm “Chung tay vì một Hạ Long không rác thải nhựa”.

Quảng Ninh nổi tiếng là nơi được ban tặng tài nguyên thiên nhiên phong phú, cảnh quan đa dạng với môi trường biển, đảo tuyệt mỹ, là sự lựa chọn ưu tiên số một của khách du lịch cả trong nước và quốc tế.

Tuy nhiên, theo ước tính của Dự án “Thử thách sáng tạo giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa” (EPPIC) 2020 thì khu vực Vinh Hạ Long có đến 28.283 tấn chất thải nhựa được phát sinh ra mỗi năm, trong đó khoảng 5.272 tấn rác thải nhựa có thể bị rò rỉ ra đại dương; mỗi ngày phát sinh 34 tấn rác thải từ các hoạt động du lịch. Ngoài gây ô nhiễm môi trường nước, suy giảm các hệ sinh thái, rác thải nhựa trôi nổi cũng ảnh hưởng đến cảnh quan du lịch của khu di sản.

Bởi vậy, nhiệm vụ bảo vệ môi trường không chỉ là trách nhiệm riêng của bất kỳ bộ, ban, ngành hay của các cấp chính quyền, các tổ chức xã hội, mà cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội, của doanh nghiệp, cộng đồng và quan trọng nhất là ý thức của mỗi ng??ời dân.

Trong đó, ngành du lịch đóng một vai trò rất lớn trong bảo vệ môi trường vùng biển với số lượng lớn tàu du lịch đang vận hành trên các vùng biển, đảo tại nơi đây. Để giảm thiểu tác hại tiêu cực từ rác thải nhựa cần một hệ thống giải pháp đồng bộ.

Tại buổi tọa đàm “Chung tay vì một Hạ Long không rác thải nhựa”, các khách mời đã mang đến những góc nhìn tổng quan về việc bảo vệ môi trường biển; chỉ ra vai trò của từng tổ chức trong nhiệm vụ chung hướng đến du lịch bền vững; chia sẻ các chính sách, hoạt động đã và đang triển khai tại địa phương nhằm giảm thiểu tác hại từ tàu du lịch đối với môi trường, đặc biệt là các giải pháp kịp thời trong việc giảm thiểu rác thải nhựa dùng một lần.

Theo ông Patrick Haverman, Phó trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam cho biết: Trong khuôn khổ dự án “Nhân rộng mô hình cộng đồng xử lý chất thải rắn sinh hoạt và nhựa" (còn gọi là Dự án 5 thành phố), tài trợ bởi Đại sứ quán Na Uy, UNDP đã xây dựng các mô hình tổng hợp, xanh và công bằng để cải thiện hệ thống quản lý chất thải sinh hoạt.

UNDP cũng làm việc với Bộ Tài nguyên và Môi trường các nước để tìm kiếm và triển khai Dự án EPPIC tại 4 quốc gia ASEAN (Việt Nam, Thái Lan, Indonesia và Philippines) để giải quyết ô nhiễm nhựa đại dương, được xem như một trong những nỗ lực chung của khu vực. Cuộc thi nhận được sự hỗ trợ tài chính từ Chính phủ Na Uy. Thông qua dự án, một cửa hàng “EPPIC shop” đã được khai trương tại thành phố Hạ Long, để trưng bày các sản phẩm và dịch vụ đổi mới nhằm giảm thiểu ô nhiễm nhựa.

Ngay từ đầu năm 2019, Ban quản lý Vịnh Hạ Long đã tăng cường tuyên truyền, vận động du khách hạn chế sử dụng chai nhựa, túi ni lông khi tham quan vịnh. Bắt đầu từ tháng 9-2022, huyện đảo Cô Tô ở phía bắc tỉnh Quảng Ninh sẽ chính thức cấm du khách mang chai và túi nhựa ra đảo nhằm thúc đẩy du lịch bền vững.

Ông Nguyễn Văn Đường, Phó chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Quảng Ninh chia sẻ: Dự án "Xây dựng mô hình cộng đồng quản lý, phân loại, thu gom và xử lý rác thải nhựa vùng ven biển Vịnh Hạ Long" do UNDP, Quỹ Môi trường toàn cầu và Chính phủ Na Uy tài trợ được triển khai từ đầu năm 2020. Qua hơn 2 năm thực hiện, dự án đã góp phần tạo ra sự thay đổi tích cực trong nhận thức, năng lực quản lý tổng hợp rác thải sinh hoạt và rác thải nhựa vùng ven biển của cán bộ chính quyền, doanh nghiệp cũng như ng??ời dân địa phương.

Ông Đào Mạnh Lượng, Chi hội trưởng Chi hội Tàu du lịch Hạ Long cho biết: Mặc dù du lịch mang lại rất nhiều nguồn lợi cho doanh nghiệp, tuy nhiên cũng mang lại nhiều tác hại về mặt môi trường. Và hiện tại chúng ta đang hướng tới nền du lịch bền vững vừa mang lại lợi ích cho ng??ời dân địa phương, vừa bảo vệ môi trường. Chi hội Tàu du lịch Hạ Long cam kết không sử dụng sản phẩm từ nhựa dùng một lần trong các hoạt động dịch vụ du lịch trên v???nh Hạ Long góp phần nâng cao chất lượng, hình ảnh du lịch Hạ Long. Chi hội cũng tiên phong tham gia mô hình "Cánh buồm xanh" của UBND tỉnh Quảng Ninh thành lập, theo đó các chủ tàu đều phải đạt được các tiêu chí du lịch bền vững. Hiện tại, chi hội đang có hơn 60 đơn vị tham gia mô hình này.

Ông Đào Mạnh Lượng mong muốn việc phân loại rác cần phải thực hiện đồng bộ để tránh việc các tàu đã phân loại rác nhưng khi đem lên bờ lại đổ chung rác với nhau thì công sức phân loại rác bằng không. Ngoài ra các nhà hàng, du khách cũng nên hạn chế bán và sử dụng các chai nhựa vì một Hạ Long không rác thải nhựa.

Tại Hội thảo, UNDP tại Việt Nam đã giới thiệu ứng dụng “Săn Rác”. Đây là ứng dụng điện thoại dùng để báo cáo và theo dõi tất cả các bãi rác tự phát, sai quy định tại Việt Nam. Ng??ời dùng có thể chụp ảnh và ghi lại thông tin trên ứng dụng về các điểm có rác sai quy định trên bản đồ "Săn Rác", từ đó giúp chính quyền địa phương, các bên liên quan và ng??ời dân có thể xử lý kịp thời./.