Ai hưởng lợi từ dự án đấu giá đất trên địa bàn thành phố Thanh Hoá?

Điển hình nhất phải kể đến các dự án trên địa bàn thành phố Thanh Hoá như: Dự án Khu DVTM, văn phòng và dân cư (MBQH 3241) đơn vị trúng đâu giá là Liên danh Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng ADI - Công ty cổ phần Đông Sơn Thanh Hóa, giá trúng đấu giá: trên 1,2 nghìn tỷ đồng, theo Quyết định số 4222/QĐ-UBND, ngày 15/10/2019 về việc công nhận kết quả trúng đấu giá, liên danh này phải nộp đủ số tiền trúng đấu giá trước tháng 04/2020; hay như Dự án: Khu dân cư thôn 6, xã Thiệu Khánh, thành phố Thanh Hóa (MBQH 4961/QĐ-UBND, ngày 05/6/2019), đơn vị trúng đấu giá là Công ty cổ phần địa kỹ thuật Việt Nam (Công ty GEOVIETNAM) giá trúng đâu giá: trên 122 tỷ đồng, theo Quyết định số 2317/QĐ-UBND, ngày 19/6/2020 thì đơn vị này chậm nhất phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính trước tháng 11/2020.

Không như hy vọng, các dự án này không tạo ra động lực phát triển tài chính cho ngân sách để chi đầu tư hạ tầng của thành phố Thanh Hóa. Trái lại, sau khi được công nhận kết quả trúng đấu giá, các đơn vị đã không hoàn thành nghĩa vụ tài chính cho Nhà nước theo quy định sau nhiều lần làm việc giữa UBND Tỉnh, các ngành cấp tỉnh và UBND thành phố với các đơn vị trúng đấu giá.

Bức xúc trước thực trạng trên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Văn Thi từng phải rất nhiều lần ra “tối hậu thư” như tại Thông báo số 214/TB-UBND ngày 10 tháng 11 năm 2020, nêu rõ: "Yêu cầu chủ đầu tư nghiêm túc nộp đầy đủ số tiền sử dụng đất còn nợ đọng nêu trên và các khoản phải nộp khác theo quy định và cam kết nộp vào ngân sách trước ngày 25/11/2020. Trường hợp chủ đầu tư không chấp hành nộp đầy đủ tiền sử dụng đất trúng đấu giá vào ngân sách, UBND tỉnh sẽ hủy kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật; chủ đầu tư không được tham gia đấu giá, đấu thầu các dự án có sử dụng đất trên địa bàn tỉnh".

Điều đáng nói, phớt lờ ý kiến yêu cầu của UBND tỉnh, UBND thành phố và các cơ quan chức năng: Công ty GEOVIETNAM đã thực hiện rao bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất ngoài thực địa, đến mức địa phương là UBND xã Thiệu Khánh đã phải phát loa cảnh báo người mua, UBND thành phố đã có ý kiến tại biên bản làm việc ngày 27/11/2020: "UBND thành phố đề nghị công GEOVIETNAM nhanh chóng nộp đủ số tiền sử dụng đất theo quy định để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và bàn giao đất ngoài thực địa cho công ty tiến hành xây dựng nhà thô... thì mới được mua bán, chuyển nhượng".

Nhưng như thách thức chính quyền và dư luận: Nhân viên bán hàng chào mời rất nhiệt tình với cụ thể giá cả từng lô. Bất chấp quy định tới thời điểm xây thô mới mở bán cho người dân, đại diện Công ty CP GEOVIETNAM thông báo chỉ cần đóng đủ tiền là có sổ đỏ, không phải xây nhà" - Như Báo Người Lao động đã nêu ngày 30/11/2020 với dòng tít: "Nan giải đòi tiền trúng đấu giá đất".

Ngày 02/02/2021, UBND thành phố Thanh Hóa đã có văn bản số: 532/UBND - TTPTQĐ với nội dung: "Kính đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa xem xét hủy Quyết định số 2317/QĐ-UBND, ngày 19/6/2020 về việc Công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất Dự án: Khu dân cư thôn 6, xã Thiệu Khánh, thành phố Thanh Hóa (MBQH 4961/QĐ-UBND, ngày 05/6/2019)"; Ngày 30/8/2021, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam đã có Công văn số: 216-CV/BĐT, đồng thời ngày 30 tháng 9 năm 2021, UBND tỉnh cũng có công văn số 15180/UBND-KTTC V/v khẩn trương thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh liên quan đến việc xử lý dự án Khu dân cư thôn 6, xã Thiệu Khánh, thành phố Thanh Hóa do người trúng đấu giá chậm nộp tiền sử dụng đất theo quy định.

Trở lại với trường hợp của Liên danh Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng ADI - Công ty cổ phần Đông Sơn Thanh Hóa, đến ngày 17/5/2021 Liên danh này mới nộp đủ số tiền sử dụng đất là 1.125.030.000.000 đồng, nhưng chưa nộp số tiền chậm nộp là 156.868.274.000 đồng theo Thông báo số 2780/ CCT-TTTBTK, ngày 21/5/20221 của Chi cục Thuế KV TP Thanh Hóa – Đông Sơn, nghĩa là chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Có thể do sơ suất, UBND tỉnh Thanh Hoá vẫn ban hành văn bản số 11520 /UBND-KTTC "V/v đồng ý chủ trương bàn giao đất cho tổ chức trúng đấu giá quyền sử dụng đất (đợt 1) dự án Khu dịch vụ thương mại, văn phòng và dân cư thuộc Khu đô thị mới Đông Hương, tại phường Đông Hương, thành phố Thanh Hóa cho Liên danh Công ty Cổ phần Đầu tư và xây dựng ADI - Công ty Cổ phần Đông Sơn Thanh Hóa. Lý do là đến ngày 16/5/2021, Liên danh đã nộp đủ số tiền sử dụng đất trúng đấu giá là 1.215.030.000.000 đ???ng vào NSNN.

Dư luận có quyền đặt ra câu hỏi: Ai hưởng lợi từ các dự án này?

Thứ nhất: Thành phố Thanh Hóa sẽ là đơn vị được hưởng lợi từ dự án nếu các nhà đầu tư thực hiện đúng nghĩa vụ tài chính theo quy định tại các quyết định trúng đấu giá. Đây là nguồn thu ngân sách chủ yếu, là nguồn thu lớn để phục vụ nhu cầu phát triển đô thị.

Thứ hai: Doanh nghiệp trúng đấu giá vừa thu được món lợi chênh lệch giữa giá trúng đấu giá với giá chuyển nhượng cho nhà đầu tư thứ cấp, vừa chiếm dụng được ngân sách nhà nước thông qua chây ì về nộp tiên sử dụng đất theo quy định.

Thứ ba: Nhà đầu tư thứ cấp hoặc người có nhu cầu chỉ được hưởng lợi khi đơn vị trúng đấu giá không vi phạm quy định của pháp luật về đấu giá.

Ngoài ra, nhà đầu tư thứ cấp hoặc người có nhu cầu nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất từ các dự án của Nhà nước tổ chức đấu giá sẽ có cơ hội để kiếm lời. Chính vì vậy, UBND thành phố đã văn bản số: 532/UBND - TTPTQĐ ngày 02/02/2021 nêu rõ: "Đề nghị hủy bỏ kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất của Công ty cổ phần GEOVIETNAM". Tuy nhiên, để giải quyết vấn đề này, văn bản trên lại kết luận: "Việc các hộ đã nộp tiền sử dụng đất cho Công ty nhưng chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì các hộ có quyền khởi kiện đến Toà án nhân dân cấp có thẩm quyền để được xem xét giải quyết theo quy định". Đây có thể xem là quyết định ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi của người dân.

Có lẽ đã đến lúc cần minh bạch, lựa chọn nhà đầu tư có năng lực, nhu cầu thực sự, đồng thời sàng lọc các chủ đầu tư tham gia đấu giá, đấu thầu các dự án có sử dụng đất trên địa bàn tỉnh.

Sẽ có không ít cách giải quyết vấn đề, như tăng mức tiền đặt cọc đấu giá, đấu thầu các dự án có sử dụng đất từ 20% lên 50% nhằm tránh hiện tượng đầu cơ ảo, thao túng thị trường Bất động sản. Với quyết định số 21/2021/QĐ-UBND ngày 17-9-2021 của UBND tỉnh Thanh Hoá, theo các chuyên gia, đây mới chỉ là giải pháp tạm thời, chưa trở thể quản trị công hiệu quả trong lĩnh vực này, ảnh hưởng đến tiềm năng, lợi thế và kìm hãm sự trưởng thành của một trong những cực tăng trưởng mới.

Bên cạnh đó, cũng cần xử lý nghiêm trách nhiệm người đứng đầu các ngành, địa phương dẫn đến tình trạng lựa chọn nhà thầu có năng lực yếu; không có biện pháp cứng rắn, hữu hiệu trong đôn đốc thu hồi nợ đọng tiền sử dụng đất quá hạn. Đây cũng là phương án nhằm loại bỏ các nhà đầu tư (Tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân) nợ thuế, bảo hiểm, nợ đọng tiền sử dụng đất, triển khai các công trình, dự án có sử dụng đất chậm tiến độ ngoài những nguyên nhân bất khả kháng hoặc được ưu tiên, ưu đãi. Đồng thời, Công an tỉnh Thanh Hóa cũng xem xét vào cuộc đối với các trường hợp huy động vốn đầu tư bất động sản không hợp pháp, kinh doanh đầu tư Bất động sản trong khi đang nợ, vi phạm quy chế đấu giá và chưa được giao quyền sử dụng đất trên địa bàn, hay quây thầu, thông thầu các dự án.

Trao đổi với PV, ông Nguyễn Trọng Trang, Chánh văn phòng UBND tỉnh Thanh Hóa được biết, hiện Lãnh đạo Tỉnh đã chỉ đạo các Sở, ban ngành cùng TP Thanh Hóa tập hợp thông tin, báo cáo cho Chủ tịch Tỉnh chậm nhất đến ngày 20/10 để trả lời báo chí./.