Tiếp tục ưu tiên mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô

PV: Thưa đồng chí, số liệu Tổng cục Thống kê công bố mới đây cho thấy, CPI sáu tháng qua tăng ở mức thấp. Đồng chí nhìn nhận như thế nào về vấn đề này?

PGS, TS Trần Hoàng Ngân: Có thể thấy, CPI tháng 6 tăng ở mức thấp. Cụ thể là so với tháng 5-2014 chỉ tăng 0,3% và so với tháng 12-2013 thì tăng 1,38%, và nếu chúng ta tính lạm phát của năm, tức là tháng 6-2014 so với tháng 6-2013 thì chỉ số lạm phát ở mức 4,98%. Như vậy, CPI nằm trong tầm kiểm soát của Chính phủ và nếu mục tiêu đề ra năm nay lạm phát ở mức khoảng 7% thì chúng ta có thể kiểm soát được. Nhưng điểm quan trọng cần lưu ý là trong các yếu tố tăng giá, thì chủ yếu là do chúng ta điều chỉnh tăng giá dịch vụ y tế, và điều chỉnh học phí. Nếu không có những điều chỉnh này thì CPI sẽ ở mức rất thấp. Điều này cho thấy, tổng cầu của nền kinh tế tuy có tăng nhưng vẫn ở mức độ rất thấp và vì thế, chúng ta cần có những chính sách hỗ trợ tổng cầu để giúp cho nền kinh tế có thể phục hồi nhanh, cụ thể là đẩy mạnh việc tiêu thụ hàng hóa, giảm được hàng tồn kho, thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh.

PV: Vậy liệu việc thúc đẩy tiêu dùng, đẩy mạnh tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ có phải là giải pháp căn cơ và cần thiết nhất lúc này không?

PGS, TS Trần Hoàng Ngân: Tôi nghĩ vấn đề quan trọng lúc này không phải là thúc đẩy tiêu dùng mà quan trọng phải là thúc đẩy tăng tổng cầu đầu tư, tức là phải tăng được tổng vốn đầu tư xã hội. Trong đó, phần đầu tư từ khu vực Nhà nước mà cụ thể là từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, trái phiếu Chính phủ. Đây là nguồn vốn rất quan trọng, nhưng vừa qua chúng ta thấy tốc độ giải ngân rất chậm, do đó cần tập trung tăng tốc độ giải ngân nguồn vốn trái phiếu Chính phủ mà chúng ta đã huy động được, qua đó góp phần tăng tổng cầu đầu tư.

PV: Rõ ràng, tổng cầu của nền kinh tế trong sáu tháng qua vẫn tăng thấp. Vậy cần thực hiện những giải pháp quan trọng và cấp bách nào để hỗ trợ tổng cầu, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thưa đồng chí?

PGS, TS Trần Hoàng Ngân: Theo tôi nghĩ, hiện nay chúng ta phải đặt nền kinh tế của Việt Nam trong trạng thái động, tức là các giải pháp về kinh tế phải hết sức linh hoạt và uyển chuyển. Chúng ta có thể ưu tiên chỉ tiêu này và có thể hạ thấp chỉ tiêu khác, thậm chí có thể dừng dự án này để đầu tư dự án khác vừa bảo đảm an ninh quốc phòng, nhưng đồng thời có thể thúc đẩy nền kinh tế phát triển bền vững, nâng cao tính tự lực, tự chủ của nền kinh tế, tránh lệ thuộc vào một thị trường hay một quốc gia nào đó.

Đối với giải pháp hiện nay, chúng ta nên có hai nhóm giải pháp. Nhóm giải pháp dài hạn, tập trung vào hai lĩnh vực. Thứ nhất là chúng ta tiếp tục thực hiện ba đột phá chiến lược, trong đó đẩy mạnh việc hoàn thiện thể chế theo hướng thị trường, theo hướng hội nhập sâu rộng và thực hiện các cam kết mà chúng ta đã ký với quốc tế. Hiện nay, chúng ta thấy tinh thần Quốc hội cũng vậy và chúng ta đang thực hiện việc sửa đổi và hoàn thiện luật pháp cho phù hợp với hội nhập, phù hợp với tinh thần của Hiến pháp, tức là doanh nghiệp (DN) Việt Nam có thể được quyền kinh doanh các ngành, nghề mà pháp luật không cấm. Thứ hai là tiếp tục đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu nền kinh tế. Trong đó, tập trung đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa DN nhà nước như kế hoạch Chính phủ đã đề ra, kết hợp song song với quá trình đó là hỗ trợ thị trường chứng khoán như mở room cho nhà đầu tư nước ngoài để thị trường này có thể phát triển bền vững và từ đó chia sẻ gánh nặng đối với các ngân hàng thương mại trong việc hỗ trợ nguồn vốn trung, dài hạn cho các DN.Còn nhiệm vụ của ngân hàng thương mại chỉ là tập trung cho vay ngắn hạn mà thôi.

Về nhóm giải pháp ngắn hạn, tôi nghĩ rằng, hiện nay Bộ Tài chính và các ban, ngành, địa phương cũng đang tích cực hỗ trợ DN bị thiệt hại trong sự cố ngày 13 và 14-5 vừa qua, lấy lại uy tín của Việt Nam đối với các nhà đầu tư nước ngoài, đồng thời tiếp tục bảo đảm duy trì ổn định hoạt động sản xuất, kinh doanh của các nhà đầu tư đã đầu tư tại Việt Nam. Việc chúng ta giải quyết, đáp ứng một cách nhanh và thỏa đáng các yêu cầu của các nhà đầu tư nước ngoài sẽ củng cố niềm tin của họ đối với môi trường đầu tư, kinh doanh của Việt Nam, góp phần thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Song song với đó, chúng ta cần làm tốt công tác truyền thông để Việt Nam vẫn là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư nước ngoài cũng như khách du lịch quốc tế.

Bên cạnh đó, Chính phủ cần có giải pháp đồng bộ hỗ trợ DN Việt Nam, đặc biệt DN nhỏ và vừa để khối DN này phát triển và lớn mạnh hơn. Muốn vậy, cần có chính sách giúp DN tiếp cận vốn, vì DN nhỏ và vừa rất khó tiếp cận nguồn vốn từ ngân hàng do không đáp ứng đủ điều kiện cho vay của các ngân hàng thương mại, nhất là báo cáo tài chính, phương án vay hiệu quả và tài sản thế chấp. Chúng ta không thể trách và yêu cầu ngân hàng nới lỏng điều kiện cho vay vì đó là nguyên tắc tín dụng và là để bảo đảm an toàn vốn tín dụng. Vì vậy, Chính phủ cần hỗ trợ cơ chế và vốn điều lệ cho các Quỹ Bảo lãnh tín dụng, giúp các Quỹ mở rộng bảo lãnh cho DN nhỏ và vừa tiếp cận vốn. Bên cạnh đó, triển khai nhanh Quỹ phát triển DN nhỏ và vừa theo tinh thần Quyết định số 601 ngày 17-4-2013 của Thủ tướng Chính phủ. Hình thành các trung tâm, các tổ tư vấn hỗ trợ DN nhỏ và vừa về thủ tục hành chính, xúc tiến thương mại... Chính phủ cũng cần tính toán, xem xét có thể có gói hỗ trợ vốn vay trung, dài hạn với lãi suất thấp và cố định trong 5-10 năm để giúp DN thực hiện tái cơ cấu, đổi mới công nghệ, tăng năng suất lao động... Nhiều DN muốn vay vốn nhưng sợ một, hai năm tới lạm phát tăng trở lại, lãi suất tăng, DN sẽ phá sản. Niềm tin cần phải có thời gian và Chính phủ cần tiếp tục ưu tiên mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô.

PV: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí !