Không trực tiếp sản xuất có được thừa kế đất nông nghiệp?

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử ĐCSVN, luật sư Nguyễn Văn Kỹ (đoàn luật sư tỉnh Bắc Ninh) cho biết Luật Đất đai 2013 trước đây (Luật số: 45/2013/QH13 ngày 29 tháng 11 năm 2013) không cho phép hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp thì không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất tr???ng lúa, đất rừng.

Cụ thể, Nghị định 01/2017/NĐ-CP ngày 06 tháng 01 năm 2017 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai 2013 và Thông tư 33/2017/TT-BTNMT ngày 29 tháng 9 năm 2017 của Bộ Tài nguyên và Môi trường có nội dung hướng dẫn chi tiết về việc phải có xác nhận "nông dân" thì mới được nhận chuyển nhượng, tặng cho đất lúa.

Tuy nhiên, Nghị định 102/2024/NĐ-CP ngày 30 tháng 7 năm 2024 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/8/2024 làm rõ đối tượng nào là “nông dân” và không giới hạn quyền chuyển nhượng, tặng cho đất lúa.

Cụ thể, Điều 3 Chương I Nghị định 102/2024/NĐ-CP có nêu cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp (có thể hiểu là “nông dân”) là người đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp; nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp mà có thu nhập từ sản xuất nông nghiệp trên đất đó, trừ các trường hợp sau đây:

1. Cán bộ, công chức, viên chức, sĩ quan tại ngũ, quân nhân chuyên nghiệp, công chức quốc phòng, công nhân và viên chức quốc phòng, sĩ quan, hạ sĩ quan, công nhân công an, người làm công tác cơ yếu và người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu hưởng lương từ ngân sách nhà nước;

2. Người hưởng lương hưu;

3. Người nghỉ mất sức lao động, thôi việc được hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng;

4. Người lao động có hợp đ???ng lao động không xác định thời hạn.

Luật sư Kỹ phân tích, Luật Đất đai 2024 quy định cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp được Nhà nước giao đất nông nghiệp trong hạn mức. Cụ thể:

- Giao không quá 3ha cho mỗi loại đất trồng cây hằng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối đối với tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thuộc khu vực Đông Nam Bộ và khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Giao không quá 2ha cho mỗi loại đất đối với tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khác.

- Đối với đất trồng cây lâu năm, giao không quá 10ha đối với xã, phường, thị trấn ở đồng bằng; không quá 30ha đối với xã, phường, thị trấn ở trung du, miền núi.

- Hạn mức giao đất không quá 30ha đối với đất rừng phòng hộ; đất rừng sản xuất là rừng trồng.

- Cá nhân được giao nhiều loại đất (trồng cây hằng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối), tổng không quá 5ha.

Trường hợp được giao thêm đất trồng cây lâu năm, hạn mức không quá 5ha đối với xã, phường, thị trấn ở đồng bằng, không quá 25ha đối với xã, phường, thị trấn ở trung du, miền núi.

Trường hợp được giao thêm đất rừng sản xuất là rừng trồng, hạn mức giao đất rừng sản xuất không quá 25ha.

Diện tích đất nông nghiệp của cá nhân do nhận chuyển nhượng, thuê, thuê lại, nhận thừa kế, được tặng cho quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất từ người khác, nhận khoán, được Nhà nước cho thuê đất không tính vào hạn mức giao đất nông nghiệp quy định như trên.

Đối với cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất tr???ng lúa quá hạn mức (tối đa là 3ha hoặc 2ha tùy tỉnh, thành phố) thì phải thành lập tổ chức kinh tế, có phương án sử dụng đất tr???ng lúa và được UBND cấp huyện phê duyệt.

Ngoại trừ trường hợp người nhận tặng cho là người thuộc hàng thừa kế thì không bị giới hạn bởi hạn mức.

Theo ông Tạ Vũ Sơn, Phó Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai chi nhánh quận Long Biên, thành phố Hà Nội, Luật Đất đai 2024 đã kế thừa và mở rộng quyền cho người dân. Dù trực tiếp sản xuất nông nghiệp hay không thì vẫn được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho đất tr???ng lúa. Điều này sẽ tạo đi???u kiện thuận lợi cho công dân, phù hợp với sự phát triển của xã hội, cũng như cơ bản khắc phục được một số bất cập trong quy hoạch sử dụng đất, quản lý đất./.