Đăng thông tin sai sự thật về bão, lũ lên Internet có bị xử lý hình sự?

Tung tin đồn vỡ đê, đập thủy điện; loan báo cách sử dụng mạng Internet miễn phí khi hết dung lượng/mất điện nguồn cấp hay kêu cứu khẩn cấp do bị chia cắt bởi mưa lũ tại một khu vực nào đó… là những thông tin bịa đặt, sai sự thật xuất hiện trên mạng xã hội vừa qua khiến nhiều người dân hoang mang, lo sợ.

Nhiều bạn đọc muốn biết quy định cụ thể pháp luật xử lý những hành vi trên ra sao?

Theo luật sư Trương Anh Tuấn (Đoàn luật sư thành phố Hà Nội), nếu cơ quan chức năng có đủ bằng chứng xác thực, chứng minh và định tội, cá nhân/tổ chức vi phạm có thể bị xem xét xử lý như sau:

Mức xử phạt hành chính với hành vi đăng tải thông tin bịa đặt, sai sự thật lên mạng

Theo Điều 101 Mục 4 Chương V Nghị định 15/2020/NĐ-CP ngày 03 tháng 02 năm 2020 (sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 14/2022/NĐ-CP ngày 27 tháng 01 năm 2022) quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử như sau:

1. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đ???n 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện một trong các hành vi sau:

a) Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân;

b) Cung cấp, chia sẻ thông tin cổ súy các hủ tục, mê tín, dị đoan, dâm ô, đồi trụy, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục của dân tộc;

c) Cung cấp, chia sẻ thông tin miêu tả tỉ mỉ hành động chém, giết, tai nạn, kinh dị, rùng rợn;

d) Cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong Nhân dân, kích động bạo lực, tội ác, tệ nạn xã hội, đánh bạc hoặc phục vụ đánh bạc;

đ) Cung cấp, chia sẻ các tác phẩm báo chí, văn học, nghệ thuật, xuất bản phẩm mà không được sự đồng ý của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ hoặc chưa được phép lưu hành hoặc đã có quyết định cấm lưu hành hoặc tịch thu;

e) Quảng cáo, tuyên truyền, chia sẻ thông tin về hàng hóa, dịch vụ bị cấm;

g) Cung cấp, chia sẻ hình ảnh bản đồ Việt Nam nhưng không thể hiện hoặc thể hiện không đúng chủ quyền quốc gia;

h) Cung cấp, chia sẻ đường dẫn đến thông tin trên mạng có nội dung bị cấm.

2. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi tiết lộ thông tin thuộc danh mục bí mật nhà nước, bí mật đời tư của cá nhân và bí mật khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

3. Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật do thực hiện hành vi vi phạm quy định tại các Khoản 1 và 2 Điều này.

Mức phạt tiền quy định trên được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của tổ chức. Trường hợp cá nhân có hành vi vi phạm như của tổ chức thì mức phạt tiền bằng 1/2 mức phạt tiền đối với tổ chức.

Luật sư Tuấn phân tích, ở mức độ vi phạm nghiêm trọng hơn, Điều 288 Mục 2 Chương XXI Bộ luật Hình sự 2015 (Số: 100/2015/QH13 ngày 27 tháng 11 năm 2015) quy định về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông như sau:

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc gây dư luận xấu làm giảm uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đ???n 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

- Đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông những thông tin trái với quy định của pháp luật, nếu không thuộc một trong các trường hợp quy định tại các Điều 117, 155, 156 và 326 Bộ luật Hình sự 2015;

- Mua bán, trao đổi, tặng cho, sửa chữa, thay đổi hoặc công khai hóa thông tin riêng hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân trên mạng máy tính, mạng viễn thông mà không được phép của chủ sở hữu thông tin đó;

- Hành vi khác sử dụng trái phép thông tin trên mạng máy tính, mạng viễn thông.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

- Có tổ chức;

- Lợi dụng quyền quản trị mạng máy tính, mạng viễn thông;

- Thu lợi bất chính 200.000.000 đồng trở lên;

- Gây thiệt hại 500.000.000 đồng trở lên;

- Xâm phạm bí mật cá nhân dẫn đến người bị xâm phạm tự sát;

- Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc quan hệ đối ngoại của Việt Nam;

- Dẫn đến biểu tình.

Hình phạt bổ sung: Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đ???n 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

“Thực tế này tiếp tục đặt ra yêu cầu đối với công tác truyền thông, phổ biến giáo dục pháp luật tới người dân của cơ quan quản lý nhà nước. Mặt khác, chính người dân là chủ thể, là trung tâm của mọi điều chỉnh trong đời sống xã hội cũng cần tỉnh táo và cảnh giác trước những nguồn tin, nội dung tin trên mạng xã hội, tránh các hệ lụy nguy hiểm không đáng có có thể xảy ra với chính mình và cộng đồng”, luật sư Tuấn nhấn mạnh./.