So sánh tốc độ tăng lương tối thiểu và tăng giá tiêu dùng của Việt Nam từ năm 2016 đến năm 2023

Lương tối thiểu và giá tiê;u dùng là hai chỉ tiê;u thống kê; khác nhau, nhưng cùng liê;n quan đến mức sống của Nhân dân và biến động của chúng có quan hệ với nhau. Khi lương tối thiểu tăng lê;n, đời sống của Nhân dân sẽ được nâng lê;n, kéo theo nhu cầu tiê;u dùng tăng lê;n, hàng hóa tiê;u thụ sẽ nhiều hơn, ảnh hưởng đến quan hệ cung cầu và tất nhiê;n dẫn đến biến động giá cả hàng hóa tiê;u dùng. Ngược lại, khi giá cả hàng hóa tiê;u dùng tăng lê;n, tức là có yếu tố lạm phát sẽ ảnh hưởng đến mức sống của nhân dân và đó cũng là một trong những yê;u cầu để tăng lương tối thiểu.

Xét về biến động theo thời gian, lương tối thiểu và giá tiê;u dùng đều có xu thế chung là tăng lê;n. Song xét về điều kiện cụ thể, hai chỉ tiê;u này có những đặc điểm biến động khác nhau.

Tính mức lương tối thiểu bình quân một tháng trong năm và chỉ số phát triển về lương tối thiểu

Từ số liệu về mức lương tối thiểu một tháng có trong các nghị định nâng lương của Chính phủ và thời gian thực tế (tính bằng tháng) áp dụng mức lương đó, bằng phương pháp bình quân cộng gia quyền, ta tính được mức lương tối thiểu bình quân một tháng trong năm (viết gọn là lương tối thiểu bình quân năm) cùng chỉ số phát triển lương tối thiểu qua các năm như Bảng 1.

Ghi chú:

Từ số liệu chỉ số phát triển lương tối thiểu (tính được ở cột 6 Bảng 1) và chỉ số phát triển giá tiê;u dùng bình quân năm (có trong hệ thống số liệu Thống kê;), ta tiếp tục lập Bảng 2 để tính tốc độ tăng lương tối thiểu và tốc độ tăng giá tiê;u dùng của Việt Nam qua các năm từ 2016 đến 2023.

Bảng 2. Tính tốc độ tăng lương tối thiểu và tốc độ tăng giá tiê;u dùng qua các năm (%)

Nhận xét đánh giá khi so sánh tốc độ tăng lương tối thiểu và tốc độ tăng giá tiê;u dùng qua các năm

Từ năm 2016 đến năm 2019, sản xuất của Việt Nam khá ổn định, lương tối thiểu luôn tăng cao hơn tốc độ tăng giá tiê;u dùng và theo xu thế chê;nh lệch giữa tốc độ tăng lương tối thiểu và tốc độ tăng giá tiê;u dùng ngày càng rộng ra (chê;nh lệch này đạt 0,82% năm 2016; 1,93% năm 2017; 3,63% năm 2018 và 4,27% năm 2019). Đến năm 2020, do bước đầu ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, sản xuất có khó khăn hơn nê;n năm này không thể hiện chính sách quyết định nâng lương nê;n lương bình quân một tháng trong năm chỉ tăng 3,47%, tuy nhiê;n vẫn cao hơn tốc độ tăng giá tiê;u dùng là 0,24% (3,47% - 3,23%). Bình quân năm giai đoạn 2016 - 2020, tốc độ tăng lương tối thiểu là 5,32%, cao hơn tốc độ tăng giá tiê;u dùng là 2,17% (5,32% - 3,15%). Tốc độ tăng lương tối thiểu cao hơn tốc độ tăng giá tiê;u dùng đồng nghĩa với đời sống của Nhân dân được nâng lê;n.

PGS. TS. Tăng Văn Khiê;n

Hội Thống kê; Việt Nam
 

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Các nghị định nâng lương của Chính phủ năm 2013, năm 2016, năm 2017, năm 2018, năm 2019 và 2023;

2. Niê;n giám Thống kê; của TCTK năm 2022 và số liệu của Vụ Thống kê; Giá TCTK;

3. Bài báo: “Phân tích mối quan hệ giữa chỉ số giá tiê;u dùng và tăng lương tối thiểu giai đoạn 2000 - 2021” trong Tạp chí Con số và Sự kiê;n số 654 kỳ 2 - T9/2023.