Lệch cung cầu thị trường, nông dân mất Tết

Hàng nhiều, giá giảm

Có mặt tại vựa rau Yên Phú (Xã Yên Phú, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên), được biết mỗi ngày Yên Phú xuất ra thị trường hơn 100 tấn rau. Thời điểm Tết được coi là cơ hội để rau Yên Phú tăng cả về năng suất lẫn sản lượng tiêu thụ thì thực tế nhà vườn mới chỉ xuất ra thị trường được ½ sản lượng. Lượng rau thừa đang được chất đống, nhiều ruộng rau quá lứa không có người mua bị bỏ mặc ngoài đồng.

Nguồn cung lệch với cầu đang khiến cho nông dân Yên Phú dù được tắm mình trong màu xanh bát ngát của rau mà vẫn thấy trong người nóng như lửa đốt. Chúng tôi gặp ông Lê Văn Nghiêm, thôn Mễ Hạ, xã Yên Phú khi ông đang thu hoạch cà chua, bắp cải trên 1,5 mẫu ruộng, được biết, cà chua hiện có giá 5 nghìn đồng/kg, trong khi năm trước thời điểm này giá giao động từ 25-28 nghìn đồng/kg. Bán giá rẻ mà không có người mua. Chưa kể thời tiết ấm, gặp mưa cà chua nứt, không để lâu được. Có ngày gia đình phải đổ đi cả tạ cà chua chín.

Không chỉ có rau, củ, quả dồi dào nguồn cung, rớt giá mà các loại hàng thực phẩm như thịt, cá các loại cũng có chung cảnh ngộ. Ông Trần Văn Chiến, Chủ nhiệm HTX Chăn nuôi Cổ Đông (thị xã Sơn Tây, TP Hà Nội) cho biết: Tết này, HTX ước tính sẽ có gần 150 nghìn con gà công nghiệp chậm tiêu thụ.

Buồn hơn cả có lẽ là những hộ chăn nuôi lợn, ở thời điểm hiện tại giá lợn hơi đã giảm xuống mức là 30 nghìn đồng/kg. Thậm chí, có thời điểm chỉ có 22 nghìn/kg, tức là chưa bằng một nửa so với năm ngoái. Với mức giá như trên mỗi con lợn người chăn nuôi phải bù lỗ từ 1 triệu đến 1,5 triệu đồng. Bà Trần Thị Lương ở Chương Mỹ (Hà Nội) cho biết, gia đình nuôi 100 con lợn đến thời điểm xuất chuồng, nhưng để bán được bà phải xác định lỗ hơn 100 triệu. Tại các chợ, giá lợn thịt cũng chỉ rơi vào khoảng 50 nghìn đồng/kg.

Có mặt tại chợ Phùng Khoang (Trung Văn, Nam Từ Liêm, Hà Nội) mới thấy cảnh chợ chiều đến lạ kỳ, hàng trăm ki-ốt với đủ loại mặt hàng trong khi chỉ có lác đác vài người mua. So với thời điểm này của một năm trước các mặt hàng đều giảm giá mạnh, thậm chí có loại giảm tới 1/2. Cải bắp giá chỉ 5.000 đồng/kg, su hào cũng chỉ 2.000/củ, các loại rau đều ở mức thấp nhất trong tháng trở lại đây. Cô Nhân (chủ cửa hàng rau) lo lắng nói: “Bây giờ còn ế hơn mọi năm nhiều. Không biết từ giờ đến Tết có nhích lên được tí nào không chứ cứ như bây giờ thì cầm chắc là lỗ”.

Tại của hàng bán đồ khô, tình hình cũng không khá hơn, chị Phương mở của từ 6 giờ sáng nhưng đến trưa cũng chỉ có được hai khách hỏi mua. Các mặt hàng như: lạc, đỗ, mộc nhĩ… đều giữ ở mức ổn định chứ không tăng phi mã như thời điểm này của năm trước.

Cũng trong tình trạng tương tự, tại khu chợ Nghĩa Tân (Cầu Giấy), mặc dù cận Tết nhưng sức mua không bằng những ngày bình thường. Bác Hương có quầy hàng ở góc chợ, mỗi ngày chỉ dám nhập năm bó rau muống nhưng cũng không bán hết. Các loại cá giá cũng ở múc trung bình chỉ 60.000 đồng/kg nhưng cũng không có nhiều người quan tâm. Khá hơn cả có lẽ là tại các siêu thị lớn, do hàng hóa chủng loại phong phú, giá cả bằng, thậm chí rẻ hơn so với ở chợ, chất lượng lại bảo đảmg hơn hàng ở chợ nên nhiều người dân đã đến đây mua sắm. Nếu như ở các chợ giá 1 kg cải bắp là 5.000 đồng thì tại siêu thị BigC chỉ là 4.500 đồng.

Giải pháp bình ổn thị trường

Theo nhận định của Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương), sở dĩ giá cả hàng hóa dịp Tết Nguyên đán 2017 không có biến động lớn, bởi hầu hết các mặt hàng nông sản chủ lực như: rau, củ, quả, gạo, thịt các loại đều được các công ty lên kế hoạch dự trữ với mức tăng dao động từ 10-15% so với năm 2016. Tại Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh, tổng giá trị hàng hóa chuẩn bị sản xuất, dự trữ cung ứng cho hai tháng Tết là hơn 17 nghìn tỷ đồng, tăng 860 tỷ đồng so với nguồn vốn chuẩn bị Tết Bính Thân 2016 (16,2 nghìn tỷ đồng).

Tương tự ở Hà Nội, Sở Công Thương thành phố đã chủ động xây dựng kế hoạch cung ứng hàng hóa cho các tháng trong năm; riêng hàng hóa phục vụ thị trường Tết Nguyên đán tăng từ 10 - 15% so với các tháng trong năm. Ước tính tổng giá trị hàng hóa phục vụ Tết trên địa bàn thành phố đạt khoảng 23.500 tỷ đồng (tăng khoảng 10% so với kế hoạch dự trữ năm 2016). Ngoài ra, những năm gần đây nhiều chợ, siêu thị đã mở cửa đến 30 Tết và khai xuân trở lại ngay từ mồng 2 Tết khiến cho người tiêu dùng không còn phải lo mua đồ tích trữ như những năm trước.

Bên cạnh đó việc các loại rau, củ được mùa dẫn đến tình trạng cung lớn hơn cầu. Giám đốc HTX Yên Phú, xã Yên Phú, huyện Yên Mỹ (Hưng Yên) Nguyễn Hữu Hùng cho biết: Do vụ rau Tết năm 2016 thắng lớn, nên vụ rau năm nay hầu hết nông dân xã Yên Phú đều “mạnh tay” xuống giống mới và mở rộng quy mô trồng hơn 300 ha rau màu. Năm nay rau lại được mùa, sản lượng gấp đôi năm trước. Tuy nhiên, được mùa lại mất giá. Hiện, giá nhiều loại rau thời điểm này rẻ như cho. Vì vậy, theo ông Hùng để tăng sức mua và hạn chế cung vượt cầu thì việc quy hoạch vùng sản xuất nông sản là việc làm cần thiết, bên cạnh đó là chính sách liên kết tiêu thụ, gắn sản xuất với thị trường, để nông dân có thể yên tâm sản xuất trên chính thửa ruộng của mình.